Biljka Paulovnija (lat. Paulownia) vodi porijeklo iz jugoistočne Kine. U Kini se još naziva Zmaj drvo, a u Japanu Kiri. Naziv je dobilo po ruskoj princezi Ani Pavlovnoj. Zbog toga se naziva i princezino drvo.

Paulovnija se u Japanu koristi više od 2000 godina. U davnim vremenima se vјerovalo da Paulovnija u dvorištu donosi sreću i blagostanje.

Tokom 19. vijeka sjeme Paulovnije je došlo na teritoriju SAD i od tada počinje ekspanzija ovog drveta. U početku se sadila kao ukrasno drvo po parkovima, a posljednjih 30-tak godina se koristi za formiranje ozbiljnih i velikih plantaža.

Paulovnija je listopadno, vrlo dekorativno drvo koje može da naraste u visinu do 20 metara, pa i više. Dostiže zrelost u osmoj godini za visokokvalitetno drvo (poređenja radi, topola postiže zrelost nakon 15-20 godina, hrast nakon 30-40 godina, a bor nakon 70-75 godina).

Ima široku krošnju koja ljeti daje prekrasnu hladovinu. Uz to ima vrlo uzak i dubok korijen, pa ne predstavlja problem sadnje uz kuće ili terase. Korijen je brzorastući te može razviti nove stabiljke na mjestu posječenog drveta.

Listovi su vrlo veliki, do 75 cm širine, srcolikog oblika, sa gornje strane dlakavi, zelene boje, u jesen otpadaju dosta rano i to odjednom u vrlo kratkom roku, pa je olakšano uklanjanje lišća ispod stabla. Listovi apsorbuju 10 puta više emisija ugljika nego bilo koja druga vrsta.

Cvijetni pupovi se oblikuju već u kasnu jesen, ali cvjetaju tek na proljeće i to prije olistavanja, pa drveće izgleda prekrasno, obasuto velikim ljubičastim grozdovima koji traju od maja do jula. Paulovnija cvjeta već u trećoj godini. Cvjetovi su mirisni i bogati nektarom koji traje oko mjesec dana, te tako predstavljaju pravu oazu za pčele.

Postoji desetak vrsta Paulovnije, kao i niz hibrida. Svi su porijeklom iz Kine gdje se uzgajaju više od 3000 godina. Dvije najčešće uzgajane vrste u Kini su Paulovnija Fortunei u vlažnim subtropskim predjelima južno od rijeke Jangcekjang i Paulovnija Elongata iz toplih predjela sjeverno od rijeke Jangcekjang.

Mnogi se pitaju se zašto se Paulovnija tek sada pojavljuje kod nas kada je tako rasprostranjena u Kini i to već godinama. Stvar je u tome što su tek sada dostupne vrste koje trpe velike temperaturne razlike i koje su adaptirane na naše klimatske uslove.

Do sada je Paulovniju odlikovalo mnogo izuzetnih karakteristika: brz i pravilan rast, velika iskorišćenost biljke, laka obrada i kvalitetno tehničko drvo, itd, ali, nažalost, i jedna loša: neotpornost na velike temperaturne razlike. Sada su u ponudi, zahvaljujući ukrštanjima, hibridi koji su adaptirani na naša područja koji trpe zimi temperature do -29˚C, a ljeti do +45˚C.

Najpoznatije hibridne vrste Paulovnije koje uspijevaju u našim krajevima su:

• Elongata
• Shang Tong
• Tomentosa
• Fortunei
• 9501 hibrid

Paulovnija Elongata i Paulovnija Shan Tong

Vrste Paulovnija Elongata i Paulovnija Shan Tong su visoko produktivna brzorastuća drveća otporna na ekstremne temperature (-25˚C do + 45˚C) i prilagođena našem podneblju. Tokom svoje prve vegetacijske sezone, dostižu visinu od 6 metara. Svake naredne godine, u optimalnim uslovima gajenja, narastaju za 3 do 4 cm u prečniku. Paulovnija Elongata i Shan Tong proizvedu do 1 m³ tehničke građe visokog kvaliteta u roku od 8 do 10 godina, u zavisnosti od tehnologije gajenja i od kvaliteta zemljišta.